نوبت دهی و لیست آزمایشگاه آزمایش کم خونی داسی شکل

آزمایش کم خونی داسی شکل یکی از مهم‌ترین تست‌های تشخیصی برای شناسایی یک بیماری ژنتیکی خونی است که می‌تواند از دوران نوزادی تا بزرگسالی عوارض جدی ایجاد کند. تشخیص به‌موقع این بیماری نقش مهمی در کنترل علائم، پیشگیری از عوارض و افزایش کیفیت زندگی بیمار دارد.

کم خونی داسی شکل چیست؟

کم خونی داسی شکل (Sickle Cell Anemia) یک اختلال ارثی خون است که در آن گلبول‌های قرمز به‌جای شکل طبیعی گرد، به شکل داس یا هلال درمی‌آیند. این تغییر شکل باعث می‌شود گلبول‌ها:

• به‌راحتی در رگ‌ها گیر کنند

• سریع‌تر تخریب شوند

• اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها کاهش یابد

نتیجه این فرآیند، بروز کم‌خونی، دردهای شدید و آسیب به اندام‌هاست.

آزمایش کم خونی داسی شکل چیست؟

آزمایش کم خونی داسی شکل مجموعه‌ای از تست‌های خونی است که برای تشخیص وجود هموگلوبین غیرطبیعی (HbS) انجام می‌شود. این آزمایش می‌تواند مشخص کند:

• فرد مبتلا به بیماری است

• فرد ناقل ژن داسی شکل است

• یا هموگلوبین کاملاً طبیعی دارد

آزمایش کم خونی داسی شکل چگونه انجام می‌شود؟

این آزمایش با نمونه‌گیری خون وریدی انجام می‌شود و معمولاً شامل یکی یا چند مورد زیر است:

 1. آزمایش الکتروفورز هموگلوبین

مهم‌ترین و دقیق‌ترین روش تشخیص کم خونی داسی شکل که انواع هموگلوبین خون را از هم تفکیک می‌کند.

2. تست CBC (شمارش کامل سلول‌های خونی)

برای بررسی میزان هموگلوبین، گلبول قرمز و شدت کم‌خونی.

3. تست اسمیر خون محیطی

برای مشاهده شکل غیرطبیعی گلبول‌های قرمز زیر میکروسکوپ.

آزمایش کم خونی داسی شکل برای چه کسانی ضروری است؟

انجام این آزمایش به‌ویژه برای افراد زیر توصیه می‌شود:

• نوزادان تازه متولد شده (غربالگری نوزادی)

• افرادی با سابقه خانوادگی کم خونی داسی شکل

• زوجین قبل از ازدواج یا بارداری

• افرادی با دردهای استخوانی مکرر و کم‌خونی مزمن

• ساکنین مناطق با شیوع بالای بیماری (خاورمیانه، آفریقا)

تفسیر نتیجه آزمایش کم خونی داسی شکل

نتایج آزمایش معمولاً به یکی از حالت‌های زیر است:

• طبیعی (HbA): فرد سالم است

• ناقل (HbAS): فرد بیمار نیست اما ژن را منتقل می‌کند

• بیمار (HbSS): فرد مبتلا به کم خونی داسی شکل است

آیا آزمایش کم خونی داسی شکل نیاز به آمادگی دارد؟

خیر ✅
این آزمایش معمولاً نیاز به ناشتایی یا آمادگی خاصی ندارد، اما بهتر است:

• پزشک را از داروهای مصرفی مطلع کنید

• آزمایش در آزمایشگاه معتبر انجام شود

عوارض عدم تشخیص کم خونی داسی شکل

در صورت تشخیص ندادن به‌موقع، این بیماری می‌تواند منجر به:

• دردهای شدید و حملات درد (Pain Crisis)

• عفونت‌های مکرر

• آسیب به طحال، کلیه و ریه

• سکته مغزی

• کاهش طول عمر

جمع‌بندی

آزمایش کم خونی داسی شکل یک تست ساده اما بسیار حیاتی برای تشخیص یک بیماری ژنتیکی مهم است. انجام به‌موقع این آزمایش، به‌ویژه در نوزادان و افراد در معرض خطر، می‌تواند از بسیاری از عوارض جدی جلوگیری کند و مسیر درمان را هموار سازد.

اگر سابقه خانوادگی این بیماری را دارید یا قصد بارداری دارید، حتماً انجام این آزمایش را جدی بگیرید.